Süâl: Şâfiî mezhebi müessisi Muhammed bin İdrîs eş-Şâfiî hazretlerine göre 1 kerre dâru’l-İslâm olan belde, tekrar dâru’l-harbe tehavvül edebilir mi ?
Cevâb: Evveliyatında velev 1000 senelik şerі‘at ile hüküm süren bir devlet, yahud içinde o 1000 senelik devletten kalma İslâm ile tetâbuk eden hükümler olsun olmasın, şerі‘at-ı muhammediyyenin esâs addedilmediği her belde Şâfiî mezhebi ser-imâmı eş-Şâfiî hazretlerinin vardığı hükümlere istinâden dâru’l-harbe tehavvül edebilir.
Muhammed bin İdrîs eş-Şâfiî’nin bu mes’elede 2’li telakkisi mevcud olup; İslâm hukuku ile idâre edilen 1 beldenin nizâmı, kafirlerin istilâsı neticesinde iptal edilmiş, yerine seküler bir nizâmat ikâme olmuş ise, siyâseten dâru’l-harb hükmünü alır. Lakin orada hayat süren müslimlerin mülkî hakları elinden alınmış/ibtâl edilmiş ise, Şâfiî ‘ameli mezhebine göre “Kefere, müslimlerin emvâline istîlâ’ ile mâlik olamaz.” kâidesi, yani kefere’nin malik olduğu malların gasb sayılması hasebiyle mülkiyyet hukuku ‘itibâriyle dâru’l-islâm olmağa devam eder.
Fi’l-ḥaḳіḳa dâru’l-İslâmın dâru’l-harbe tehavvül etmesi veyâhūd etmemesi mes’elesine binâ’en vücûda gelen 2’li telakkîsinin esâsını siyâset kısmı teşkîl etmekdedir!
Buna nazaran 1 dâru’l-İslâm ülkesi, dışarıdan istilâ olmaksızın, içeriden din ve nâmus düşmanı bed-baḫt kimseler eliyle mevcud şer’i idârenin ta‘ṭіl, hukuku’nun ise ne‘ūzu bi’llāh küfür ahkâmı ile ikâme edilmesi neticesinde hem Şâfiî ‘ameli mezhebi hem de Hanefî, Mâliki ve Hanbeli hakk mezheblerine göre dâru’l-harb hükmünü alır.
